Het origineel, (foto Wikipedia)
Dit is een galvanometer. Een apparaat ontworpen door Lord Kelvin. Hij spande een zijden draad tussen twee punten met daar aan een ronde magneet, maar ipv de naald plaatste hij een spiegeltje. Dat spiegeltje draaide met de magneet mee. De magneet draaide doordat hij in de nabijheid van een spoel hing. Een stuk verder stond een schaalverdeling met daar achter een lamp welke door een gaatje in de schaal licht op het spiegeltje scheen. Dat gaf een lichtvlek op de schaal. Deze schaal kon heel groot worden gemaakt waardoor ze een “hoge” resolutie kregen.
De onderdelen, beetje lastig te zien tegen de achtergrond
In plaats van een gloeilampje wilde in een laser gebruiken, helaas ging deze bij de eerste test defect. Nu even met een gewone witte led getetst en dat werkte ook. Moet de kamer wel donker zijn maar dan zie ik op 2 meter afstand nog een vlek op de muur bewegen.
De spoel is 0,11mm draad en een paar honderd windingen. Totale DC weerstand is 106 ohm. Bij 130mA heb ik een maximale uitslag. Hij draait over zo’n 90 graden. De magneet is uit een luidspreker. Ik heb de spiegel apart zitten ipv op de magneet zodat ik de hoek los van de magneet kan veranderen. Op de foto nog niet te zien is een primitieve demping. Een stukje 0,3 mm CU draad wat als een soort 1 winding spiraal veer tussen magneet en standaard zit. dat is nog niet genoeg maar al een hele verbetering.
Later loste men het op door de spoel te laten draaien om een weekijzeren kern en vaste magneten aan weerskanten. De Lorenz krachten en de spiraal veertjes zijn tegengesteld en heffen elkaar zover op dat de meter gedempt wordt maar toch kan bewegen. Bij grote stromen gebruikte men ook torsie draad. Dan stonden er soms twee grote (verwisselbare) spoelen naast de meter en werd er genoeg magneetveld opgewekt om de spiegel te laten draaien. Vergeet niet dat er in die tijd nog geen radio, radiobuizen of andere electronica was. Het ging meestal om stroom metingen voor natuurkundige experimenten en onderzoeken, of bv de stroom geleverd door generators. De spiegel- galvanometer was een van de eerste redelijk precieze meters. Daarvoor waren het veelal Tangentmeters. Een soort compas met een spoel erom heen. Het wijzertje kon maar klein zijn en de resolutie laag. Er waren veel varianten maar meestal bv met een gebogen schaal en daarop een paar strepen als grove schaal.
Detail opname
