Deze schakeling, naar een idee van SM0VPO, is een erg handig hulpmiddel voor mensen die met CW bezig zijn. De schakeling gebruikt het geluid van de koptelefoon uitgang van de set/ Het audio signaal wordt tegelijk door twee filters gestuurd. Het ene laat de lage tonen door, de ander alleen de hoge tonen. Deze signalen worden versterkt door een opamp. Een voor links en een voor rechts. Je hoort dus aan de ene kant de hoge tonen en aan de andere de lage tonen. De bovengrens van het ene filter is gelijk aan de onder grens van het ander. Die frequentie geven ze dus beide even hard weer. Dat punt heb ik gekozen op ongeveer 650Hz. Door met condensators te spelen kun je dat punt hoger of lager leggen. Ze zijn gewoon experimenteel vast gesteld.
Wat is nu het voordeel. Je hoort nu het CW signaal midden in je koptelefoon. Dat hoor je normaal ook zul je zeggen. Klopt, maar dan hoor je de ruis en andere stations ook even hard in het midden. Met dit apparaatje is de hoge en lage ruis natuurlijk al een stuk verzwakt en hoor je hoog en laag gescheiden. Daardoor lijkt het CW signaal los te komen van de achtergrond. Het beeld is ruimtelijker. Als er twee signalen vlak bij elkaar zitten hoor je ze nu niet meer door elkaar maar naast elkaar waardoor ze makkelijker uit elkaar te houden zijn. Met de balans-potmeter op de uitgang kun je het signaal altijd weer in het midden zetten.
De Bouw:
Je kunt het geheel op gaatjesprint bouwen of welke andere manier je het liefst werkt. Het is niet zo gevoelig als een HF schakeling.
Stereo CW
Ik heb het hier gebouwd op een stukje printplaat. Met een vijltje heb ik 14 vakjes gemaakt waar ik een ic voetje heb opgesoldeerd. Daarnaast nog wat vakjes om voeding (9-15V werkt altijd) en signalen in en uit te koppelen. De groene draden gaan naar de stereo potmeter (gewoon lineair). Het is wat rommelig geworden want in het originele schema stonden wat fouten en ik wilde een beter klankbeeld. De condensators zijn dus tig keer veranderd. Er was ook nogal wat cross-over vervormning dus ik heb de opamps een bias gegeven waardoor ze altijd wat openstaan ten koste van een iets hoger stroomgebruik. Waar geen vakjes zijn gevijld is het overal massa vlak. Het geheel zit in een metalen kastje met een socket voor een stereo koptelefoon (en in mijn geval een dinplug voor een headset) en er komt een stuk afgeschermd audiokabel uit met daaraan een koptelefoon jack welke in de trasceiver of ontvanger kan. Verder heb ik er een aan/uit schakelaar op omdat ik er nog een 9V batterij houdertje in wil maken maar hij wordt nu gewoon vanuit een 12V voeding gevoed dmv een stuk snoer met bananen stekkers.
Afregelen/aanpassen:
Je sluit een signaal generator aan op de ingang. Deze zet je op iets van 650Hz. Als je nu een koptelefoon opzet hoor je ongeveer in het midden deze toon. Draai de generator frequentie omhoog dan hoor je het geluid steeds zachter worden in het ene oor , draai he hem omlaag dan gebeurd het zelfde aan de andere kant. Als je het kantel punt hoger of lager wil dan kun je wat spelen met andere waardes voor de condensators. Als je ze 10nF lager of hoger neemt moet je altijd redelijk in de buurt zitten. Die 100nF zorde bij mij voor een wat rustiger geluid en wat minder heftig hoog. Maar dat licht aam je oren. De een hoort meer hoog dan de ander. Begin gerust met 22nF en probeer hoe het voor jou klinkt met en zonder de extra 100nF.
Je kunt het ook controleren met een scoop. Zet de ene probe op links en de andere op rechts. draai de generator op en neer en je ziet de ene amplitude omhoog gaan terwijl de andere omlaag gaat. Bij het kantelpunt zijn ze beide even hoog. Het midden kun je ook goed bepalen als je scoop de optie heeft om het ene signaal van de andere af te trekken. Op het kantelpunt hou je dan niets over.
Het schema
Met dank aan PA0FRI voor het hertekenen
